Actiegroepen protesteren om allerlei redenen tegen de overheid of het bedrijfsleven. De overheid wordt aangesproken op haar verantwoordelijkheid om burgers te beschermen en regels te stellen voor het maatschappelijk en economisch verkeer. Bedrijven worden gewezen op hun plicht om het milieu niet te vervuilen en de gezondheid niet in gevaar te brengen.
Boeren voeren actie bij de distributiecentra van supermarkten, om een hogere prijs voor hun producten af te dwingen. Bij de overheid protesteren ze tegen strenge regels die hun bedrijfsvoering en zelfs hun voortbestaan in gevaar brengen.
Burgers protesteren bij vervuilende industrieën om een schonere leefomgeving, die minder kans op akelige ziekten geeft. En bij de overheid om strengere regels voor het klimaat.
Bijna niemand komt op het idee om bij de burger op de stoep actie te gaan voeren. Geen trekker staat er in de voortuin, als protest tegen de weigering van de consument om ook maar een cent extra voor zijn voedsel te betalen. Een enkele actiegroep, zoals Grootouders voor het klimaat, protesteert bij Schiphol tegen het ongelimiteerd vliegen door de consument en de grote klimaatschade die dat veroorzaakt. Maar dat is op een afstandje, vreedzaam en respectvol. Niet dwingend, niet persoonlijk en niet confronterend. Want dat pikt de consument niet. De tijd dat mensen werden aangesproken op hun gedrag, op straat, in de bus of trein, ligt ver achter ons. Persoonlijke vrijheid is heilig en vrijwel onaantastbaar.
Afgezien van een enkel artikel in een krant of tijdschrift is er in de afgelopen halve eeuw weinig geschreven en gesproken over de consument als oorzaak van de ecologische crisis. Hij is structureel over het hoofd gezien, door de overheid, het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. Er wordt grif gewezen op de fossiele bedrijven die oorzaak zijn van de CO2-uitstoot die ons klimaat opwarmt en op zware industrie die de lucht vervuilt en de gezondheid van de omwonenden bedreigt. Maar de eindgebruiker wordt uit de wind gehouden: de consument als afnemer van de producten.
Als de vraag naar een product, zoals benzine, staal of jassen met pfas-coating wegvalt, is het met de fabrikant of producent ook snel gedaan. De consument is goed voor het overgrote deel van de fossiele brandstoffen, de emissies en het grondstofverbruik. Daar ligt dus de oplossing voor de ecologische problemen die de leefbaarheid van grote delen van onze planeet in gevaar brengen.
Geef een reactie